"Mad Masters" wystawa Łukasza Dziedzica.
Łukasz Dziedzic [ur. 1977]
Artysta audiowizualny, muzyk, malarz, projektant i kurator sztuki. Tworzy filmy wideo, instalacje, projekty muzyczne, jest kuratorem wielu wystaw. Współprowadzi katowicką Galerię Szarą. Po latach, wraca do zarzuconego medium malarstwa, odnajdując w tej tradycyjnej technice możliwość przepracowywania drażniących i niewygodnych tematów.
W roku 2021 wciąż postrzegamy świat w perspektywie europocentrycznej. Ale czy ta wizja nie towarzyszy już jedynie samym Europejczykom? Rzeczywistość wokół ulega przeobrażeniom, zmienia się także język i historia. Uczeni byliśmy spójnego, racjonalizującego dyskursu, a sam obiektywizm historii zdawał się być niepodważalny. Obecnie pojawia się świadomość, że historia nie jest jedna a systemy edukacji wspierają cele wychodzące poza porządkowanie pozornie obiektywnych i niepodważalnych faktów. W roku 1992 obchodzono hucznie rocznicę odkrycia Ameryki. Rdzenni mieszkańcy tego kontynentu podkreślali jednak, że żadnego odkrycia nie było, skoro oni zawsze tam byli. A zatem: co odkryto i dla kogo? I kto może „odkrycie” świętować, a kto płakać nad zagładą dawnych mieszkańców?
W jaki sposób zmienić nasze postrzeganie świata, jak zdekolonializować umysł? Kategoria rozumu stoi u podstaw naszej cywilizacji. Czym jest jednak samo zrozumienie? Aby zbadać dany obiekt trzeba go najpierw pozbawić życia. Francuski filozof Emmanuel Levinas zauważa, iż zachodnia filozofia stawia Ja w centrum świata, określając stosunek Ja do otaczającej rzeczywistości w kategoriach panowania i używania. Te pojęcia opisują również stosunek Ja do drugiego człowieka: inny jest zawsze zoperacjonalizowany, jest przedmiotem naszego myślenia i działania. Ideały humanizmu i humanitaryzmu zderzają się ze ścianą naszych uprzedzeń i (przed)sądów.
Do tej pory postrzegaliśmy i porządkowaliśmy świat, stawiając siebie i swoją kulturę w centrum, a wszystko, co inne było obce, groźne, a nawet – nieludzkie. Ostatnie dekady to walka o zmianę tej postawy, zyskanie świadomości i wiedzy.
Także w Polsce pojawiały się ambicje kolonialne, a obywatele II Rzeczpospolitej domagali się zamorskich ziem. W rok 1939 „Tygodnik Ilustrowany” pisał: „Murzyni afrykańscy są z natury leniwi. Marzeniem każdego czarnego jest otrzymać jak największe wynagrodzenie za najmniejszą ilość wykonanej pracy. Ale analfabeta, który po raz pierwszy spotyka się z cywilizacją, jest dobrą siłą roboczą.” Znamiennym jest fakt, że w tym samym roku do Polski wkroczyli Niemcy i zastosowali wobec Polaków podobne mechanizmy, jakie stosowali wobec kolonialnego ludu.
W obrazach Łukasza Dziedzica zawarte są fragmenty historii, które Artysta ogląda przez pryzmat dokumentalnej fotografii czy filmów, ale perspektywa ich postrzegania się zmienia: Historia, ta zobiektywizowana i pisana z wielkiej litery zostaje zakwestionowana, a malarskie medium jest pomocne w zmianie optyki. Na płótnach pojawiają się sceny znane nam z zapisów etnograficznych i popkultury ale Artysta podejmuje próbę dekonstrukcji ich przemocowego obrazowania, poprzez odwołania do historii malarstwa, symboliczne użycie kolorów i malarskiego gestu, stara się nam pokazać te historie w innym świetle.
Tytuł wystawy „Mad masters” zaczerpnięty został z filmu dokumentalnego Jean’a Rouch’a z 1955 roku (oryginalnie: „Les Maîtres Fous”). Ukazuje on ceremonię hauka, podczas której uczestnicy transowego rytuału odgrywają i naśladują kolonizatorów. W momencie premiery film spotkał się z dotkliwą krytyką, zarówno ze strony europejskich antropologów, jak i intelektualistów i studentów afrykańskich, ukazując istniejące napięcia, które po dzień dzisiejszy nie zostały zażegnane. Przez długi czas z uwagi na zarzucany w interpretacjach rasizm, kolonializm, a także antybrytyjskość, dokument był objęty cenzurą w samej Ghanie, ale także w Wielkiej Brytanii. Dopiero po latach doczekał się uznania jako prekursorski obraz dla etno-dokumentu.
Kuratorka wystawy: Barbara Głyda
Łukasz Dziedzic [ur. 1977]
Artysta audiowizualny, muzyk, malarz, projektant i kurator sztuki. Tworzy filmy wideo, instalacje, projekty muzyczne, jest kuratorem wielu wystaw. Współprowadzi katowicką Galerię Szarą. Po latach, wraca do zarzuconego medium malarstwa, odnajdując w tej tradycyjnej technice możliwość przepracowywania drażniących i niewygodnych tematów.
www.lukasz-dziedzic.comŹródło: https://www.domnarodowy.pl/
