Zabudowa placu Bolesława Chrobrego w Bielsku-Białej

Plac Bolesława Chrobrego to centralny punkt Bielska-Białej. Powstał w XIX w., a niebawem - z uwagi na swe dogodne położenie - zastąpił rynek Starego Miasta. Obecna postać płyty placu jest owocem koncepcji z początku naszego wieku. Nad placem dominuje zamek książąt Sułkowskich. Dookolna zabudowa reprezentuje różne style architektoniczne. Zbliżony swym kształtem do kwadratu plac, o powierzchni 3600 m kw., ograniczony jest od wschodu ruchliwą ul. 3 maja, zaś od południa ul. Wzgórze.

Historia placu

Początki placu zwanego pierwotnie Pechringiem, czyli Placem Smolnym, sięgają połowy XIX w., zaś ostatecznie można mówić o jego powstaniu w latach 80-tych tegoż wieku. Na czasy te przypadł dynamiczny rozwój Bielska, a Dolne Przedmieście, na którym leży plac, zaczęło przejmować dotychczasowa rolę Starego Miasta – funkcję centrum. Wraz z budową kolejnych gmachów użyteczności publicznej, kamienic i willi, zyskiwał na znaczeniu. Już w 1890 roku przemianowany został na Töpferplatz (pl. Garncarski). Reprezentacyjna aleja Franz Jozef Straße (dziś 3. Maja) połączyła go z dworcem kolejowym. Z końcem XIX w. plac stał się centrum miasta, zastępując staromiejski rynek. Powstały wówczas nowe kamienice, zastępując niemal całkowicie budowle dotychczasowe.

Zabudowa placu

Znany w monarchii austro-węgierskiej architekt Max Fabiani opracował również koncepcję przebudowy placu i wzniesienia nowego ratusza. Nie doszła ona jednak do skutku. Koniec XIX w. przyniósł także budowę linii tramwajowej. W latach międzywojennych powstał tu przystanek autobusowy, a także stacja benzynowa. Wtedy wzniesiono też gmach Komunalnej Kasy Oszczędności w stylu wczesnomodernistycznym. Lata 70-te przyniosły likwidację biegnącej przez plac linii tramwajowej (zrezygnowano wówczas w ogóle z tego rodzaju transportu w Bielsku-Białej). Dokonano wtedy także wyburzeń tzw. Bazarów Zamkowych, które pochodziły z końca XIX w. Na przełomie lat 70. i 80-tych przekształcono plac w strefę pieszą. Na początku XXI w. dokonano rewitalizacji okolicznych budowli. Płyta placu pokryta jest układającą się w formę kratownicy nawierzchnią z szarego granitu i czarnego bazaltu. Fontanna pochodzi z czasów przebudowy na przełomie lat 70. i 80-tych. Po jej wschodniej stronie znajdują się szerokie schody, którymi podejść można na południowo-zachodni narożnik, położony nieco wyżej. Nad placem dominuje wielokrotnie przebudowywany zamek Sułkowskich. W zachodniej pierzei placu znajduje się XVIII-wieczna barokowa kamienica Kałuży oraz modernistyczny budynek (siedziba banku) z 1938 roku, zaprojektowany przez Pawła Juraszkę. W pierzei północnej, obok kamienic z końca XIX wieku, stoi trzypiętrowa, wczesnomodernistyczna kamienica z lat 30-tych XX w. Po wschodniej stronie placu znajduje się narożna kamienica „Patria”, wzniesiona wg projektu Karola Korna. Budowla ta, ukończona w 1889 r. jako siedziba Komunalnej Kasy Oszczędności, łączy elementy różnych stylów - na zewnątrz neorenesansu i neobaroku, wewnątrz zaś neorokoka i secesji.