W gminie Skoczów wyróżniamy wiele typów środowisk. Są zbiorniki wodne (rzeki, stawy), lasy, zadrzewienia śródpolne, parki, pola uprawne, łąki, zabudowania. Te uwarunkowania powodują, że obszar ten jest ciekawy przyrodniczo. Można spotkać dużo interesujących i rzadkich zwierząt oraz roślin. To wszystko spowodowało, iż wielu ludzi chce chronić ten „kawałek natury”.
W 1996r. utworzony został rezerwat „Skarpa Wiślicka”. Powstał on w celu ochrony buczyny karpackiej oraz łęgu jesionowego i runa leśnego, w którym występują rzadkie i chronione rośliny, np.: obrazki plamiste, wawrzynek wilczełyko, zdrojówka rutewkowata, skrzyp olbrzymi, wilczomlecz słodki, śnieżyczka przebiśnieg, cieszynianka wiosenna (Hacquetia epipactis), bluszcz pospolity i storczyk blady. W rezerwacie tym występują także chronione kręgowce: 39 gatunków ptaków, 5 płazów, 3 gadów i 5 ssaków.
Na terenie gminy Skoczów aktualnie znajduje się 14 pomników przyrody:
NAZWA POMNIKA PRZYRODY | WIEK | MIEJSCE USYTUOWANIA |
Klon polny | 250 | Wilamowice |
Grupa dwóch kasztanowców | 250 | Wilamowice |
Dąb szypułkowy | 300 | Międzyświeć |
Dąb szypułkowy | 400 | Pogórze |
Dąb szypułkowy | 300 | Pogórze |
Dąb szypułkowy | 300 | Wilamowice |
Głaz narzutowy granitowy | - | Pogórze |
Dąb i lipa | 300, 200 | Bładnice Dolne |
Dąb i buk | 250, 180 | Wilamowice |
Grupa trzech dębów | 200 | Skoczów |
Piuropusznik strusi | - | Ochaby |
Dąb szypułkowy | 150 | Skoczów |
Kasztanowiec zwyczajny | 250 | Wilamowice |
Aleja lipowa - 12 sztuk | 150 | Wilamowice |
Na omawianym terenie żyje również wiele gatunków roślin i zwierząt chronionych. Poza już wymienionymi roślinami z rezerwatu „Skarpa Wiślicka” występuje także: barwinek pospolity, dziewięćsił bezłodygowy, podkolan biały, storczyk szerokolistny, podkolan zielonawy, listera jajowata, kopytnik, pierwiosnka wyniosła, orlik pospolity, naparstnica zwyczajna.
Świat bezkręgowców jest także piękny i barwny. Na łąkach w okolicach Skoczowa można spotkać aż 18 gatunków motyli. Do bardzo rzadkich należą: paź królowej, rusałka żałobnik, mieniak strużnik, perłowiec malinowiec, niedźwiedziówka gosposia, nastrosz lipowiec, fruczak gołąbek, pawica grabówka, lotnica zyska.
Ryby stanowią pierwszą z grup kręgowców. W wodach gminy Skoczów jest ich ok. 32 gatunków. Do chronionych należą: koza, piskorz, różanka, strzeble – 3 gatunki i śliz. Poza tym występują gatunki wędkarsko atrakcyjne: amur biały, karp, lin, okoń, pstrągi: potokowy, tęczowy i źródlany, sandacz, sum, szczupak i węgorz.
Płazy są również licznie reprezentowane. Na 18 gatunków występujących w Polsce, w okolicach Skoczowa jest ich 12. Należą do nich: żaba wodna, żaba moczarowa, żaba jeziorkowa, żaba trawna, ropucha zielona, ropucha szara, traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, rzekotka drzewna, salamandra plamista, kumak górski i nizinny.
W Polsce obserwowano 9 gatunków gadów, z czego w gminie Skoczów jest ich 5: zaskroniec, żmija zygzakowata, jaszczurka zwinka i żyworodna oraz rzadko spotykany padalec zwyczajny. Do lat siedemdziesiątych dwudziestego stulecia obserwowano także żółwia błotnego i gniewosza plamistego, lecz teraz już ich nie ma.
Gmina Skoczów zaznaczona jest na mapie ornitologów kolorem czarnym, czyli jest obszarem o największym zagęszczeniu gatunkowym, na którym obserwowano ponad 200 gatunków ptaków (w Polsce jest ich ok. 360). Teren ten zasiedla wiele gatunków chronionych. Są również rzadkości na skalę krajową. Do najciekawszych należą: kania ruda, błotniak stawowy, kobuz, czapla biała, ślepowron, bąk, bączek, zimorodek, bocian czarny, łabędź niemy, podróżniczek, kilka gatunków brodźców i dzięciołów.
Ssaki, to również liczna grupa zwierząt zamieszkująca wymieniony teren. Jest ich około 23 gatunków (na 64 żyjących w Polsce). Na uwagę zasługują: nietoperz, wydra, gronostaj, łasica, rzęsorek rzeczek, wiewiórka pospolita.
Podane wcześniej dane mogą świadczyć o tym, iż omawiany region jest przyrodniczo ciekawy. Wiele rzadkich oraz chronionych roślin i zwierząt zasiedla obszar gminy Skoczów, co nie powinno być obojętne dla żadnego mieszkańca. Każdy mógłby włączyć się w działania na rzecz ochrony przyrody, bo to, jak chroni się środowisko naturalne świadczy o kulturze danego społeczeństwa.
Jarosław Gil, Piotr Piotrowski
„Skoczów i okolice. Przewodnik turystyczno-krajoznawczy”
Wydany w 2001 przez Towarzystwo Miłośników Skoczowa